20
Sat, Apr

NATOLIO MUXE’

Istmo
Typography

Natolio Muxe’ rabi cabe binigola ri’. Laabe nga gu’ya’lu’ cugaandabe guichiguie’ ra chi gaca ti saa. Nabé xtale binni ridxaagabe, xtale riuula’dxi’ ché’ ra lídxibe ti qui riaadxa’ diidxa’ ruaabe gusixídxibe binni, nabé nayeche’ rui’be diidxa’.

Binni chú’ ra lídxibe la? ridxagalú panda neza gui’chi’ guriá yoo, ra cá xtale badunguiiu, ca ni bidxaagabe dxiqué, ne laaca cá, nagábasi, ca badunguiiu ridxaagabe yanna.
Ti dxi yeganna chonna badunguiiu laabe, cayuí’cabe diidxa’ nga málasi bicabi tobi que, ná, “biaa dxe’ca’ racá cá bixhoze’”, gunabadiidxa’ cá:
─Natolio, gudxi naa, xiñee cá bixhoze’ ra rídxilu’.
─Ziuu dxi gannu’ xiiñe’, ziuu dxí gannu’ -ná Natolio rabi laa.
Cádipe’ nindaa, bia’ panda si beeu gudi’di’ ma cá gui’chi’ xtí’ xa badunguiiu gunabadiidxa’ que ndaani’ lidxi Natolio.
─Yanna huaxa ma nanna’, yanna huaxa ma nanna’ –ná xa badunguiiu riguuñe íque.
Tihua tu ridi’di’ lu ná’ Natolio ricá ra lidxi.

ANATOLIO MUJER

Anatolio Mujer le llaman a este añoso señor. Su trabajo es adornar enramadas en las fiestas. Es un ser demasiado sociable y la gente busca su cercanía porque tiene tal gracia al hablar, que contagia alegrías.

Quienes acuden a su casa, encuentran en la pared principal un marco pleno de fotografías de jóvenes de ayer y de hoy.
Cierto día, tres mocetones llegaron a saludarlo, y en la plática, uno de ellos señaló el marco y dijo, “miren, muchachos, allá veo la foto de mi papá”, luego preguntó:
─Anatolio, dime, ¿por qué aparece mi padre en la pared?
─Algún día lo sabrás, hijo, algún día lo sabrás.
No pasó mucho tiempo cuando la foto del muchacho preguntón apareció en la pared de Anatolio.
─Ahora caigo, ahora caigo –dijo el joven mirando su foto y la de su padre en aquella pared.
Era que quienes pasaban a hacer el favor a Anatolio aparecían en su marco de recuerdos.

*Del de libro de Víctor Terán: "Ti gunaa qui runa - Una mujer necia", anécdotas jocosas del Istmo/Tomado del Facebook del poeta.

 

Senado de la república